Chúng tôi gồm 22 người trên chiếc thuyền dài 10m ra khơi từ con lạch ngoằn nghèo giữa rừng cây Đước ở Năm Căn tỉnh Cà Mau. Vừa ra đến cửa biển thì 2 tên dân phòng nhìn thấy chúng tôi có búa rìu đang đóng bạt, bao bọc lại chiếc thuyền để tránh sóng tạt nước vào thuyền. Họ không cầm súng nên sợ chúng tôi, họ lập tức la lớn "Vượt Biên" và quay ngược lại nơi họ xuất phát. Chúng tôi lập tức phóng ra khơi, lao đầu vào những đợt sóng bạc đầu kinh hoàng, chiếc thuyền bé bỏng chuyển mình kêu răng rắc. Chỉ trong vòng 10 phút thì họ chạy ra với súng AK47.
Ai bảo sóng lớn là nguy hiểm nhưng chính nhờ những đợt sóng lớn liên tiếp đã cứu thoát chúng tôi, cảm ơn những đợt sóng bạc đầu, thân sóng đen ngòm như thần chết nhưng đã cứu sống anh tôi, đã cho tôi và anh tôi có ngày hôm nay tại Australia.
Họ đuổi bắt chúng tôi, 2 tên công an đã không thể bắn chính xác vì sóng dập dềnh. Sóng lớn cũng cản trở vận tốc của họ để đuổi bắt chúng tôi. Nếu không có những cơn sóng khinh khủng thì chúng tôi đã bị bắt, anh tôi là tài công đã bị xử tử ngay tại chỗ và quang xác xuống biển, đó là luật hiện hành lúc bấy giờ khi bắt được tàu vượt biên.
Bình minh vừa ló dạng, 4 anh em trên boong tàu có thể nhìn rõ họng súng AK47 khạc lửa và thấy rõ 2 tên công an ngồi trên chiếc ghe "nhỏ lải" (danh từ địa phương) họ đuổi chúng tôi và bắn xối sả nhưng họ chỉ bắn trúng 1 viên vào thùng nước khiến chúng tôi thiếu nước uống.
Cuộc đuổi bắt và tháo chạy kéo dài khoảng 30-40 phút, khoảng cách giữa họ và chúng tôi cứ ngắn lại dần, lúc đầu không nghe tiếng súng họ bắn, nhưng tiếng súng họ nhắm vào chúng tôi càng rõ thêm sau khi tôi nhìn thấy họng súng AK47 khạc lửa như pháo bông. Tôi hỏi anh Chỉnh (tài công) nếu họ bắt được mình thì sao, anh trả lời rằng anh có tiền sẽ đưa cho họ để xin họ cho đi tiếp. Thấy họ hung hăng và liên tiếp bắn chúng tôi, tôi lại hỏi anh Chỉnh lần nữa, mình có nên dừng lại không vì họ gần quá rồi mà họng súng không ngừng khạc lửa, anh bảo tăng Ga lên một tí và cứ đi tiếp. Nhưng đừng tăng nhiều quá coi chừng cốt máy bị gẫy! anh cẩn thận nhắc nhở.
Tôi leo xuống hầm tàu tăng ga lên thì thấy anh Mạnh ngồi lom khom phía sau thuyền, một tay bám vào cây cột với thùng nước, tay kia anh cầm cây thánh giá hướng về phía họng súng, miệng anh lẩm bẩm. Ngay lúc đó tôi nghe tiếng kêu "cạch-cheng" vang lên ngay bên hông anh Mạnh, tôi nghĩ họ đã bắn trúng thuyền của chúng tôi nhưng tôi tiếp tục bước xuống hầm tằu tăng ga lên và không để ý gì nữa về tiếng kêu đó. Sau này hỏi anh Mạnh thì biết anh cầm cây thánh giá hát bài "Kinh Hòa Bình" anh cầu xin mọi người được bình an trong tâm hồn, và tiếng kêu "cạch-cheng" đó là viên đạn đã xuyên qua thùng nước uống dự trữ, nếu viên đạn đó trúng anh thì chắc chắn anh đã chết trên biển, vì trên thuyền không có cách nào cứu chữa cho dù chỉ bị thương.
Thấy anh Chỉnh (tài công) không chịu bỏ cuộc trong khi họ tiến quá gần, tôi than thở với Long. Họ gần quá rồi. Long là người có kinh nghiệm sông nước miền tây và cũng là người cầm lái với 3 anh em trên boong tàu.
- Không sao đâu, cái "nhỏ lải" này chạy bằng máy "cu le" nó chỉ có 4 lít xăng thôi, mình ráng một tí nữa là nó hết xăng. Long đáp.
Ngay lúc đó thì chiếc tàu quân đội hay quốc doanh gì đó rất to hiện ra trước mặt chúng tôi, niềm hy vọng vụt tắt, họ cũng bắn thị uy, có lẽ là súng đại liên, họng súng khạc ra khói đen ra lệnh cho chúng tôi dừng lại.
- Rẽ sang bên trái hướng này. Anh Chỉnh ra lệnh.
Long tuân lệnh rẽ sang bên trái, cái la bàn lúc này vô dụng. Chúng tôi cố tình chạy không dừng lại do công an đuổi phía sau và tàu quốc doanh chặn phía trước. Chỉ trong vòng 5 phút sau thì lời dự đoán của Long có lẽ đúng.
Chúng tôi không ai thấy sự việc ban đầu sẩy ra với 2 tên công an trên chiếc nhỏ lải. Chúng tôi chỉ thấy chiếc thuyền bé bỏng của họ lật ngược nằm song song với làn sóng nhấp nhô, 1 người bơi lõm bõm, còn một người nữa không nhìn thấy, anh ta đã chìm hay bám vào chiếc nhỏ lải mà không nhìn thấy?
- Nó hết xăng rồi. Long mừng rỡ nói thế.
- Cứ đi tiếp hướng này. Anh Chỉnh ra lệnh.
Chiếc thuyền của chúng tôi oằn oại lao vào nhưng con sóng lớn để tránh chiếc tàu quốc doanh khổng lồ đang chặn đầu, chiếc tàu quốc doanh hú còi vang lên nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục liều chết, chỉ trong vòng 2-3 phút thì chúng tôi thấy rõ chiếc thuyền quốc doanh không đuổi theo chúng tôi mà họ tiếp tục đi về hướng chiếc nhỏ lải đang chìm để cứu với người công an đang bơi lõm bõm.
- Lạy chúa, chúng con tạ ơn chúa đã giúp chúng con. Anh Mạnh thiết tha với ngài.
Mọi người dưới boong tàu nước mắt lưng tròng, ngồi túm lại đọc kinh kính mừng mẹ Maria.
Sau 3 ngày 3 đêm lênh đênh trên biển, cần lái và chân vịt bị rớt chìm xuống biển thì được chiếc tàu đánh cá Mã Lai kéo chúng tôi vào đất liền Terengganu Malaysia. Sau 1 ngày 1 đêm chờ đợi thì chúng tôi được cao ủy tỵ nạn liên hiệp quốc chuyển chúng tôi đến đảo tị nạn Pula Bidong. Chúng tôi được gọi là thuyền PB871, không ai trên chuyến vượt biên này có thể quên danh xưng đó.
There were 21 of us on a 20-meter-long boat heading out to sea from a winding creek nestled among mangrove trees in Nam Can, Ca Mau province. Just as we reached the river mouth, two local militia men spotted us. We had axes and hammers and were fastening a tarp over the boat to keep waves from splashing in. They didn’t carry guns and were clearly afraid of us. They immediately shouted “Border escape!” and turned back toward where they came from.
We rushed out to sea, charging into terrifying, white-capped waves. The small boat creaked and groaned as it heaved. Within just 10 minutes, they returned — this time armed with AK-47 rifles
People say big waves are dangerous, but it was those relentless, towering waves that saved us. We owe our lives to those roaring whitecaps, dark wave crests like the Grim Reaper that, in fact, spared my brother's life and gave both of us a future here in Australia.
They chased us. The two police officers couldn’t aim properly because the waves kept tossing their boat. The rough seas also slowed them down. Without those terrifying waves, we would’ve been caught. My brother, the helmsman, would’ve been executed on the spot and dumped into the sea — that was the standing policy at the time if a boat escape was intercepted.
At dawn, four of us on the deck could see the AK-47 muzzles flashing fire. We saw the two officers on a small local motorboat — a "ghe nhỏ lải" — chasing and firing wildly at us. One bullet struck our water container, leaving us without drinking water.
The chase lasted around 30 to 40 minutes. The gap between us kept narrowing. At first, we couldn’t hear gunshots, but as they got closer, we could clearly see the gunfire, like fireworks exploding from the muzzles. I asked Chỉnh, our helmsman, “What if they catch us?” He replied that he had money to offer them so they’d let us continue.
But seeing how aggressive they were, still firing at us, I asked Chỉnh again, “Should we stop? They’re so close, and their guns won’t stop firing.”
He said, “Give it a bit more throttle and just keep going. But not too much — we don’t want to break the drive shaft!” he warned.
I climbed down into the engine compartment to increase the throttle and saw Mạnh crouching at the back of the boat, holding onto a pole with one hand and a crucifix in the other, praying. At that moment, I heard a loud clank-clink right next to him. I thought they had hit our boat. I went back to adjusting the throttle and paid no further attention to the sound.
Later, Mạnh told us he had been singing the Prayer of Peace while holding the crucifix, praying for peace for everyone’s souls. The sound I heard was a bullet that had pierced our drinking water tank. Had it struck Mạnh instead, he would’ve died at sea, since we had no way to treat even a minor injury on board.
Seeing Chỉnh unwilling to give up even as they got closer, I turned to Long in despair. “They’re too close now.”
Long, who had a lot of experience with the waterways of the Mekong Delta and was also helping steer with three others on deck, said:
“Don’t worry. That ‘ghe nhỏ lải’ runs on a little ‘cu le’ engine. It only holds four liters of gasoline. If we hang in there just a little longer, they’ll run out of fuel.”
Right then, a large military or government ship appeared ahead. All hope seemed lost. That ship fired warning shots — maybe with a machine gun — and smoke poured from its barrel, ordering us to stop.
“Turn left this way,” Chỉnh ordered.
Long obeyed and turned left. Our compass was useless by now. We deliberately didn’t stop — police were behind us, the state ship in front. About five minutes later, Long’s prediction came true.
None of us saw exactly what happened to the two officers in the ghe nhỏ lải. We only saw their little boat capsized, lying parallel with the waves. One man was paddling feebly in the water. The other was nowhere to be seen — had he drowned or was he clinging to the boat unseen?
“They’re out of fuel,” Long said with joy.
“Keep heading this way,” Chỉnh ordered.
Our boat struggled and twisted as we pushed through the big waves to avoid the massive state ship blocking our way. That ship blared its horn, but we kept going, risking everything. Within 2–3 minutes, we realized the large ship wasn’t chasing us anymore — it turned toward the sinking ghe nhỏ lải to rescue the floundering officer.
“Thank God, we thank you,” Mạnh said devoutly.
Everyone in the lower deck, eyes full of tears, huddled together and prayed the Hail Mary.
After drifting for three days and three nights at sea — our rudder and propeller had fallen off and sunk — a Malaysian fishing boat found us and towed us to shore in Terengganu, Malaysia. After several days waiting, the UN refugee agency transferred us to Pulau Bidong refugee camp. We were given the boat name PB871 — and no one who was on that escape journey will ever forget it.
